Przemyśl - nasze miasto całą dobę

Szabat pamięci

data dodania: 2006-10-24
aktualizacja: 2006-10-24 19:20:53
W dniach 20 – 22 października odbył się pierwszy w powojennej historii Przemyśla szabat, na który przybyli Żydzi z całego świata.

 

Uroczystości rozpoczęła międzynarodowa konferencja pod tytułem „Zaginiony naród: Żydzi Przemyśla w polskim krajobrazie”, w której wzięli udział m.in. Jan Draus – rektor Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej, John Hartman – prezes fundacji „Pamięć i Pojednanie” oraz prorektor PWSW Zdzisław Budziński.

W trakcie konferencji została przedstawiona historia przemyskiej dzielnicy żydowskiej przez Andrzeja Koperskiego, dzieje Żydów przemyskich w średniowieczu przez Augusta Fenczaka, w wieku XVII i XVIII przez Zdzisław Budzińskiego oraz w okresie autonomii galicyjskiej i w Polsce międzywojennej przez Wacława Wierzbienieca.

W przerwie została otwarta wystawa obrazów, której symbolicznego otwarcia dokonał John Hartman.

W drugiej części Elżbieta Rączy zaprezentowała historię Żydów w czasie holocaustu dzięki dokumentom zgromadzonym przez IPN, a John Hartman opowiedział historię przemyskich Żydów w świetle materiałów fotograficznych pochodzących z archiwówamerykańskich.

Konferencja miała nie tylko wymiar symboliczny, ale także uniwersalny, ponieważ jak powiedział Jan Draus, przypomniała „o wielokulturowości tego miasta, które ongiś było ważnym czynnikiem rozwoju i chwały Przemyśla”. Rektor wyraził nadzieję, że „tradycja i pamięć o wspólnym sąsiedztwie Polaków, Żydów, Ukraińców, Austriaków, Niemców i Węgrów w tym historycznym mieście stanie się ważnym elementem kształtowania świadomości, tożsamości i dialogu międzykulturowego na pograniczu Unii Europejskiej.

Centralnym punktem pierwszego dnia było spotkanie w Synagodze Scheinbacha (Biblioteka Publiczna przy ul. Słowackiego), w którym uczestniczyli John Hartman, prezydent Przemyśla Robert Choma, Michael Traison, ks. biskup Marian Rojek, proboszcz parafii w Krasiczynie ks. Stanisław Bartmiński, prezes Instytutu Południowo-Wschodniego Stanisław Stępień, ambasador Izraela w Polsce David Peleg, Konsul Generalny USA Anne Hall oraz Rabin Bratysławy Meher.

Po zakończeniu wystąpień odbyła się pierwsza w powojennej historii Przemyśla modlitwa szabatowa, której przewodniczył Michael Traison z udziałem Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha.

W drugim dniu obchodów każdy z zainteresowanych mógł uczestniczyć w spacerze po żydowskim Przemyślu i wysłuchać unikalnych historii, jak na przykład o człowieku, który kopał podziemny tunel z kolegami, aby wydostać się z getta i uniknąć śmierci z rąk hitlerowskich oprawców.

W tym dniu, dużym zainteresowaniem cieszyła się również instalacja autorstwa Jacka Szwica, przedstawiająca nieistniejącą już renesansową synagogę.

Dzień zakończyła modlitwa kończąca szabat w synagodze Scheinbacha oraz wykłady nt. Mojżesza Schora oraz zasad religii żydowskiej.

W ostatnim dniu odbyła się ceremonia ekumeniczna na cmentarzu żydowskim przy ul. Słowackiego.