Twierdza Przemyśl, jak chyba każda twierdza i zamek posiada również swoje tajemnice i legendy. Najbardziej znaną legendą o twierdzy Przemyśl jest z pewnością ta związana z fortem XIII San Rideau w Bolestraszycach.

Z Twierdzą Przemyśl związana jest postać ordynansa 11 kompanii marszowej 91 pułku, czyli sławnego idioty Józefa Szwejka. Autor \"Przygód dobrego wojaka Szwejka\" Jaroslav Haszek w IV cz. swojej powieści \"przyprowadza\" Szwejka do Twierdzy Przemyśl jako jeńca, który przebrany w rosyjski mundur trafia do austriackiej niewoli.

Cmentarze wojenne zaczęto budować w Przemyślu jeszcze w czasie trwania działań wojennych. Najpierw powstał cmentarz na Zasaniu, który praktycznie do roku 1939 zachował charakter cmentarza wojennego z okresu pierwszej wojny. Na cmentarzu tym spoczywa wielu żołnierzy armii austro - węgierskiej, którzy mają swoją, osobną wydzieloną część cmentarza.

Przez forty prowadzą szlaki turystyczne pieszy (czarny) i rowerowy (ciemno zielony). Oba podzielone są na dwa odcinki: północny i południowy. Ich opisy znajdziecie Państwo w dziale \"Szlaki turystyczne\".

Budowa Twierdz na terenie Europy byłą ściśle związana rozwojem broni ofensywnych a zwłaszcza artylerii. Niezbędne jest zatem krótkie przedstawienie historii związanej z jej rozwojem gdyż z czasem artyleria stała się podstawowym uzbrojeniem fortów.

2 maja 1915 r. rozpoczęła się wielka ofensywa gorlicka połączonych wojsk austro-węgierskich i niemieckich. Po 14 dniach marszu na wschód wojska te okrążyły Przemyśl broniony tym razem przez Rosjan. Co prawda zniszczone forty znacznie obniżyły wartość obronną Przemyśla jako twierdzy, jednak Rosjanie po wkroczeniu do miasta od razu rozpoczęli...

Powszechnie uważa się, że upadek Twierdzy Przemyśl spowodowany był tragiczną sytuacją zaopatrzeniową. Brak żywności, leków, środków opatrunkowych i innych materiałów niezbędnych do prowadzenia walki i działań obronnych był elementem jak najbardziej realnym i uzasadniającym oficjalne stanowisko Dowództwa CK Austrii o konieczności poddania...

O godzinie 6 rano 23 marca 1915 r. w sztabie rosyjskiej armii oblężniczej zjawił się parlamentariusz z oświadczeniem o kapitulacji twierdzy. Już kilka godzin później do miasta wkroczyły wojska rosyjskie.

Wycofana uprzednio z rejonu Przemyśla 2, 3 i 4 armia po przegrupowaniu i uzupełnieniu stanu osobowego ponownie została skierowana do działań. W wyniku działań wojennych na wschodnim odcinku frontu, armia rosyjska musiała nieznacznie się cofnąć umożliwiając tym samym dotarcie do twierdzy armii austriackiej.

Po przegranych bitwach pod Lwowem i Rawą Ruską (6 - 11 września) Naczelne Dowództwo nakazało w dniu 12 września odwrót 2, 3 i 4 Armii za linię Sanu, w kierunku Jarosławia. W wyniku walk po obu stronach, zginęło lub zostało rannych 250 tys. żołnierzy. Wycofujące się wojska skierowano drogami przez Przemyśl, gdyż intensywne jesienne deszcze...